Windmolens bij A73 hoe erg is dat?
De afgelopen tijd zijn veel berichten langsgekomen over het bouwen van windmolens langs de A73. De dichtstbijzijnde molen zou ruim 1100 meter van de rand van Weezenhof komen te staan. Er is een website actief waarop animaties staan met slagschaduwen over Weezenhof. Wat is er aan de hand? De gemeente Heumen is met eigen bewoners druk doende energietransitie vorm te geven. Daar zijn ook windmolens bij betrokken. Op 4 februari 2019 werd in Malden een informatiebijeenkomst gehouden. Niet uitgenodigd trokken wijkbewoners daar naar toe. Vervolgens zijn twee drukbezochte bewonersbijeenkomsten belegd in Weezenhof (25 februari en 25 maart). De plannen van Heumen lijken gevolgen te hebben voor de wijk. Is het echt zo erg? Of valt het mee?
Somber beeld in media.
Citaten vanuit Nextdoor: ‘Een snelle afschatting leert dat slagschaduw van moderne windturbines meer dan 1,5 kilometer ver kan reiken. Fabrikanten beweren iedere keer dat de hoeveelheid lawaai van turbines “meevalt” of “opgaat in de omgeving”. Of dit nu wel of niet zo is: dit wordt een nieuwe geluidsbron bovenop het nu al hinderlijke geluid van de A73, zeer waarschijnlijk altijd een zwiepend lawaai, dat niet achter een geluidsscherm is te vangen. Het zal niet vreemd klinken dat als een wijk dichtbij een windmolenpark staat, de woningwaarde daar zal kelderen.’ Inmiddels staat op de site www.a73molens.nl (ingericht door een actieve bewoner uit Weezenhof) een duidelijk kaartje van BBE (Blue Bear Energy) over hoogte en voorgestelde locatie van de molens. Andere teksten, die verschenen na de Heumense voorlichtingsavond, gingen allemaal over vrees voor lawaai, slagschaduw en waardedaling van huizen. En: ‘Grote irritatie dat Weezenhof tot nu toe niet gekend is in de plannen van Heumen.’ Veel inwoners kwamen daarom naar de bijeenkomsten.
Bijna gezelschapsspel
De grote verrassing op 25 maart was de visualisering – verzorgd door Blue Bear Energy (BBE) – van drie grote windmolens langs de A73. Blue Bear Energy, vertegenwoordigd door Ruben Berendts, Brendan Williams en stagiaire Nick Kater, is een adviesbureau en initiatiefnemer van vijf windparken. De voorgestelde windmolens hebben een tiphoogte van 240 meter en een rotordiameter van 150 meter. Ze kunnen stroom leveren voor 45.000 tot 50.000 mensen. BBE heeft software, waarmee je, ondermeer met behulp van kadastergegevens en Google Streetview, op begane grond niveau kunt nagaan waar je in Weezenhof windmolens ‘in het echt’ kunt zien. Het leek eerst bijna een gezelschapsspel. ‘Wat zie je op de afrit naar Dukenburg? Ga eens naar de Van Boetbergweg. Wat zie je op de 29e straat? Ga eens bij de Hoogbouw 40e straat staan.’ Enzovoorts. Bijna moeiteloos kwam het gevraagde op het grote projectiescherm in de Prins Clausschool. Op veel plekken zag je vanwege gebouwen en bomen (in het blad weliswaar) de molens niet. Maar bijvoorbeeld halverwege de 12e straat en bij het winkelcentrum zag je draaiende wieken net boven huizen uitsteken. Meer nog dan woorden liet deze voorstelling van zaken goed zien wat je in de praktijk kunt verwachten. In eerste instantie lijken de windmolens niet of nauwelijks visuele overlast te veroorzaken.
Actie nodig vanuit de wijk
Een maand eerder werd een bijeenkomst van het bewonersplatform volledig gewijd aan de plannen van Heumen. Deze zijn neergelegd in een conceptnota Ruimtelijke visie in wording. Die nota wordt vanaf 18 april ter inzage gelegd. De gemeenteraad van Heumen stelt deze ruimtelijke visienota in september definitief vast. Het is nog geen bestemmingsplan. Vrijblijvend is het dan echter niet meer. In de visienota zijn op zeven plekken windmolens langs de A73 ingetekend (kleinere molens). Maar het adviesbureau BBE heeft in zijn voorstel aangegeven dat het plaatsen van drie grote windmolens op door hen aangegeven locaties om allerlei redenen veel beter is. Definitieve locaties komen aan bod bij het ontwerpen van bestemmingsplannen. ‘Had de gemeente Nijmegen niet beter zijn best kunnen doen?’ Maarten van Ginkel, senioradviseur duurzaamheid van de gemeente Nijmegen was uitgenodigd om meer informatie te geven. De gemeente Nijmegen was eveneens verrast door de planning van Heumen. Nijmegen is niet direct bij de gepresenteerde ruimtelijke visienota van hen betrokken geweest. ‘De huidige wetgeving is zodanig dat van Heumen geen planwijzing kan worden afgedwongen. Dit is in de toekomst wellicht mogelijk, maar nu nog niet. Heumen is binnen zijn gemeentegrenzen autonoom.’ Maar ‘inspraak houdt niet op bij de gemeentegrenzen.’ Maarten van Ginkel raadde bewoners aan een voortrekkersrol te vervullen. Op hulp van gemeente Nijmegen kan gerekend worden. ‘Actie is nodig vanuit de wijk.’ Deze stelling vond bijval.
Ingewikkeld
Vervolgens werd er een werkgroep ingesteld, die inhoudelijk de reactie op Heumense voornemens gaat voorbereiden. Met veel huiswerk. De materie is ingewikkeld. Veel regelgeving. Welke strategie is nodig? Eventuele samenwerking met landbouw- en natuurorganisaties. Hoe wordt in regionaal verband samengewerkt? Enzovoorts. Ook: ‘Welke rechten heb je als door de windmolens een belangrijke daling van de huizenprijs zou optreden.’ Het antwoord luidde: ‘Als men een kleine schade heeft (minder dan 3 procent van de huiswaarde) dan wordt dit in het algemeen als eigen risico beschouwd. Is de daling meer, dan kan men overwegen planschade te claimen. Dit is een complexe weg. Wellicht is het verstandig dat men juridische hulp inroept. Eventueel via een rechtsbijstandverzekering.’ Mogelijk kan vanuit de nieuwe werkgroep of gemeente hierover voorlichting gegeven worden. Positief punt – zo bleek – is dat Heumen bij uitvoering van plannen de geluidswal langs de A73 gaat doortrekken. Met zonnepanelen. Wellicht zal geluid door verkeer afnemen.
Tekst gaat verder onder de foto.
Toch overlast?
Visueel lijkt overlast mee te vallen. Maar op de bijeenkomst van 25 maart bleven zorgen bestaan over geluidsoverlast en slagschaduw. Windmolens geven lawaai. Er zitten lage tonen bij. Daardoor verspreidt het geluid zich méér. BBE stelde dat overschrijding van de maximaal – gemiddeld op jaarbasis – toelaatbare geluidsgrens van 47 decibel buiten Weezenhof blijft. In hoeverre dit ook het geval is bij zuidwesten winden, werd niet duidelijk. ‘Eventuele geluidsoverlast wordt bijna altijd gemaskeerd door het geluid van de ernaast gelegen snelweg. Is dat niet het geval – bijvoorbeeld op een rustige zondagochtend – dan zal alleen het suizen van draaiende bladen te horen zijn, maar nooit hard.’ Bij berekening van de toelaatbare cumulatieve (gestapelde) geluidslast is rekening gehouden met deze aspecten. Meer discussie gaf belasting door slagschaduwen. Volgens BBE is bij wet geregeld dat een woonhuis daarvan niet meer dan maximaal 17 dagen per jaar, maximaal 20 minuten per dag, last mag hebben. In totaal een maximum van zes uur per jaar. ‘Bij dreigende overschrijding worden turbines automatisch stilgezet.’ Boven op de molens zijn diverse sensoren geplaatst, die zonnestand en windrichting registreren. Het voordeel is dat men haast op de minuut het effect van de slagschaduw kan berekenen. In principe ligt Weezenhof net buiten de gevarenzone. Dat wil niet zeggen dat je helemaal geen last ervaart. Huizen in Malden kunnen in de avond wél last hebben. De lichtcontrasten (geflikker) zullen echter niet te groot zijn. Deze uitspraken namen de onrust bij sommige aanwezigen niet weg.
15 april
Op maandag 15 april 2019 komt gemeente Heumen op bezoek. De visie van de wijk wordt dan ook besproken. Vlak daarna legt de gemeente Heumen de conceptnotaRuimtelijke visie in wording ter inzage. Het is al met al geen gelopen race. Er is veel meer informatie nodig. BBE is bereid in een nieuwe bijeenkomst dieper op vragen in te gaan. ‘Armpje drukken’ tussen Weezenhof en gemeente Heumen over definitieve locaties lijkt zeker niet uitgesloten te kunnen worden. De volgende keer een interview over mogelijke effecten op flora en fauna. Wordt vervolgd dus.
Bericht maart 2019
