Sinds juni 2022 is Cilia Daemen wethouder van de gemeente Nijmegen. Tijd voor een kennismaking. “Als wethouder zit je nog dichterbij het vuur”, en “Iedereen moet mee kunnen doen; migrantengroepen, de LHBTIQ-plus-gemeenschap en mensen met een fysieke beperking.”
Daemen is opgegroeid in Hoenderloo aan de rand van Het Nationale Park De Hoge Veluwe met twee Limburgse ouders en drie jongere broers. “Dat was wel een soort importsituatie in zo’n klein dorp”, vertelt ze. “Mijn ouders zijn altijd het Limburgs dialect blijven spreken, dus dan valt zoiets nog meer op, maar ik heb het wel altijd heel gezellig gevonden.” Voor haar studie ging ze naar de Radboud Universiteit: “Hier ben ik begonnen aan de studie Cultuurwetenschappen, omdat ik dat heel interessant en leuk vond. Het maakte mij niet uit of ik er per se geld mee ging verdienen. Ik wilde iets doen wat ik boeiend vind. Nijmegen trok mij direct aan: de ruimte in de stad en al die verschillende mensen.” Zij woont ruim 20 jaar in Nijmegen, eerst in Grootstal en Brakkenstein. Later op de kruising Hatertseveldweg / Groenestraat. Tegenwoordig woont ze met partner en kinderen in Noord.
Politiek
Haar collega-wethouder Noël Vergunst heeft Daemen gevraagd:
“Hij was destijds raadslid en zocht een groep leden die hem konden ondersteunen op het thema cultuur. Ik heb me toen aangesloten bij de werkgroep cultuur en creatieve stad omdat ik op die manier nog iets met mijn studie kon doen. In 2008 ben ik lid geworden van GroenLinks. Ik werd meteen fractievolger. Het was heel mooi om in je eigen omgeving te zien wat er allemaal speelt. Later heb ik de thema’s zorg en welzijn erbij gepakt. Ik ben acht jaar gemeenteraadslid geweest. Uiteindelijk leek het mij mooi om wethouder te kunnen worden. Omdat je in die rol eigenlijk nog dichterbij het vuur zit en je met veel meer verschillende onderwerpen bezig kunt zijn.”
Portefeuilles
Daemen heeft een heel diverse portefeuille. Ze is wethouder van ‘welzijn, gezondheid, inclusie, klimaatadaptatie en stadsvergroening en mobiliteit. Ik vind het werk heel boeiend”, vervolgt ze. “Ik heb elke dag het gevoel met belangrijke maatschappelijke onderwerpen bezig te zijn. Omdat de bewoners van Nijmegen zoveel verschillende achtergronden hebben, ben ik blij met de mix van de portefeuilles. Welzijn, gezondheid en inclusie zijn thema’s die me na aan het hart liggen. Die kan ik verbinden met groen, klimaatadaptatie en mobiliteit. Wat is het effect van groen op gezondheid? Wat doen de keuzes die we maken op het gebied van mobiliteit voor het welzijn van de burgers? Daar gaan we het in mei over hebben in de gemeenteraad. Voor de langere termijn moeten we nadenken hoe we de stad leefbaar kunnen houden. We rekenen op tien procent bevolkingsgroei. Om de stad bereikbaar te houden zullen meer inwoners op een andere manier moeten reizen dan met de auto. Bijvoorbeeld op de elektrische fiets. Hoe meer mensen op een elektrisch ondersteunde fiets tussen Arnhem en Nijmegen rijden bijvoorbeeld, hoe minder stilstand er is op de A325. Die loopt gewoon vol. Er moet ook veel worden gedaan aan het slimmer organiseren van het openbaar vervoer. En we maken het graag aantrekkelijker om met het openbaar vervoer naar de stad te gaan. Daarbij wordt gedacht aan stap-op-stap-af-vervoer vanaf het station naar het centrum. In het najaar start een pilot.”
Overstappen
Het college wil meer transferia waar mensen overstappen van auto op fiets of openbaar vervoer. Die in Lindenholt werkt slecht. Als je daar je auto parkeert op het transferium heb je de keuze tussen een bushalte boven op het talud, waar eens in het half uur een bus naar het centrum of Heyendaal gaat, of je neemt lijn 2 die eerst door heel Lindenholt rijdt. “Dat willen we verbeteren. Transferia in Den Bosch en Amsterdam werken wel, maar dat komt omdat de automobilist weet dat er voor het bereiken van de binnenstad geen alternatief is. Zodra het beeld ontstaat dat er wellicht een parkeerplekje vrij is, rijdt de automobilist door. Als je de groei van Nijmegen voor je ziet, dan zal het meer de kant op gaan van uiterst beperkte parkeermogelijkheden in het centrum met daardoor veel extra mogelijkheden voor voetgangers, fietsers en groene aanpassingen. Bezoekers van het centrum parkeren straks meer op afstand en bewoners in de parkeergarages. Dat is een kwestie van tijd.”
Luchtkwaliteit
Het gemiddelde aantal inwoners met longklachten is in Lindenholt en Nijmegen-West veel groter dan in de rest van Nijmegen en omgeving.
“De luchtkwaliteit wordt voor een belangrijk deel bepaald door het verkeer in en rondom de wijken. Over enkele jaren mogen geen auto’s met verbrandingsmotoren meer verkocht worden. Wij hebben zelf voorgesteld om brom- en snorfietsen met verbrandingsmotor te verbieden. Dat is allemaal om bij te dragen aan gezonde lucht in de stad. Het verkeer is nu een grotere veroorzaker dan de industrie. Er moet een totaalverbod komen op het ontgassen door de beroepsscheepvaart in de buurt van Nijmegen. Maar dat kunnen wij niet bepalen. Daar gaat het Rijk over.”
Inclusie
“Wat wordt bedoeld met inclusie? Dat Iedereen mee kan doen in het samenleven in deze stad met alle ruimte voor de diversiteit. Vaak gaat het om bepaalde groepen die van oudsher op afstand staan of minder aan de algemene norm voldoen. Daar heb je soms meer werk te verzetten om drempels weg te nemen. Dat kan dan gaan om migrantengroepen, de LHBTIQ-plus-gemeenschap en mensen met een fysieke beperking. We hebben verschillende acties op de planning staan om grote verschillen te kunnen maken. Ook gaan we flink met het antidiscriminatiebeleid aan de slag. En dat alles samen met die groepen! Dus wanneer het gaat om de mensen met fysiek een beperking dan gaan we ook met hen in gesprek over welke barrières zij ervaren. Het is vaak de manier hoe wij het organiseren of iemand zich beperkt voelt of minder. Dat is toch een prachtige taak?”
Een nieuwe term is stadsdeelprogrammeren. Daemen: “Hier werken professionals en inwoners samen aan belangrijke thema’s in een wijk. Er is aandacht voor kinderen, jeugd én volwassenen. Als eerste verzamelen bewoners en professionals allerlei verschillende data om te checken of het allemaal wel klopt. Daarna gaan we dat hele proces in stappen doorlopen: “Herkennen we dit? Wat moet nu gaan gebeuren en wat kan verbeterd worden.”
Tweedeling
Er loopt een grens dwars door het Goffertpark. Ten oosten ervan wonen veel hoger opgeleiden. Ten westen hiervan veel mensen met een praktische opleiding. Veel inwoners van Lindenholt en Dukenburg voelen zich achtergesteld. Wat doet de gemeente hieraan?
Daemen: ‘Ik denk dat dit een stuk genuanceerder ligt. We hebben daar extra investeringen gedaan. We laten in het coalitieakkoord zien dat Dukenburg en Lindenholt net zulke belangrijke stadsdelen zijn als de andere. We zorgen als college dat we ook hier in de wijk zijn, bijvoorbeeld met een werkbezoek, en gaan graag met mensen uit de wijk in gesprek. Met nieuwe bewoners in een wijk, zoals straks op het oude ROC-terrein, verandert de samenstelling in een wijk ook. Aan nieuwe groepen inwoners kun je gemakkelijk laten zien hoe mooi Dukenburg en Lindenholt zijn. Qua groen springen deze stadsdelen er enorm uit. Aan klimaatadaptatie hoeven we daar helemaal niet zoveel doen, want het is er al goed aangelegd. Mijn opdracht is nu bijvoorbeeld met biodiversiteit dit te vergroten.”
De bouw langs de Waal leidt tot een grote verandering in Oud-West en het centrum. Er dreigt een tweedeling te ontstaan tussen het Waalfront en het oude Waterkwartier. Is daar iets aan te doen?
“Aan het gemengd bouwen kun je niet zo maar iets veranderen. De huizen zijn nu eenmaal zo neergezet. Wat je wel kunt doen is kijken naar een manier om te bevorderen dat bewoners elkaar echt ontmoeten. We hebben een actieplan binnenstad. Dat gaat onder meer over vergroening en op een positieve manier denken om samen met buurtgenoten jouw straat of wijkje te verduurzamen. Dat kan bijvoorbeeld door samen geveltuinen aan te leggen. Operatie Steenbreek doet daar heel goed werk in. Dat is een mooie combinatie van stadsvergroening en sociale cohesie.”
Verschil maken
Wanneer u terugkijkt, wat zijn dan zaken waarbij u het verschil hebt kunnen maken?
“Alles wat leidt tot verandering waar heel Nijmegen wat aan heeft. Zo kijk ik daar in ieder geval naar. Van grote ontwikkelingen zoals de mobiliteitstransitie tot al die mooie welzijnsinitiatieven die we financieren, zoals van Tuin tot bord bij de Broederij in Lindenholt. Daar werken bewoners samen in een moestuin waaruit producten worden gebruikt voor het koken van maaltijden die dan weer voor een aantrekkelijk tarief worden aangeboden aan buurtgenoten.”
Bericht mei 2023
