Terugdenkend aan de mooie zomer die we net achter de rug hebben is het aardig om nog eens te kijken naar het minder zichtbare leven binnenshuis, in de tuin of op het balkon. De vliegen, de vlinders en al de andere kleine medebewoners die we vliegend, kruipend, stappend of rennend voorbij zien komen.
Hoe komt het dat sommige dieren moordneigingen oproepen (bij het zien van bromvliegen en fruitvliegen is de opgerolde krant of en vliegenmepper nooit ver weg) en sommige eveneens vliegende dieren als vlinders en vogels bewondering en vertedering teweegbrengen? Lastige vraag. Insecten (zes pootjes, een driedelig lijf) zijn niet aaibaar. Gezellig samen op de bank, allebei een lekker hapje, niet iets om je op te verheugen. Bij insecten in je huis onderneem je het liefst actie om ze zo snel mogelijk te verwijderen.
Fruitvliegjes
Een fruitvlieg is eigenlijk een mooi en kwetsbaar vliegje. Klein, steekt niet, mooi rood oogje, gestreept achterlijfje. Hij houdt van alles waar wij ook van houden: zoetigheid, sapjes en alcoholhoudende dranken. Er is een uitzondering. Terwijl wij wel van gaaf fruit houden eet een fruitvlieg daar weer niet van. Gaaf fruit geeft de fruitvlieg ook niet de kans waar het haar om te doen is: een afzetplekje voor de eitjes zodat de larven meteen voedsel bij de hand hebben als ze uit het ei komen. En daar doet zich voor mensen een probleem voor. Een fruitvliegvrouwtje kan in haar leven dat wisselend van twee weken tot twee maanden duurt wel 900 eitjes leggen. Zulke aantallen roepen weerstand op. Een zwerm vliegjes op de zachte aardbeien die nog best eetbaar waren of op de schimmelkaas die je net lekker op een toastje wilde smeren vragen om de stofzuiger of erger.
Rouwvliegjes, rouwmuggen
Dat geldt ook voor de rouwvlieg, of eigenlijk: de rouwmug. Een beestje dat sterk op een fruitvliegje lijkt. Net zo klein of zelfs iets kleiner dan fruitvliegjes en net zo vervelend. Je ziet ze als je de planten water geeft; een zwerm kleine vliegjes die uitvliegt uit de plantenpot. Als ze in de potgrond van (kamer)planten terecht komen, bijvoorbeeld via een nieuwe zak aarde of vanuit een (nieuwe) plant die besmet is, leggen ze net als fruitvliegen grote aantallen eitjes. De larven van zo’n anderhalve cm lang eten bij gebrek aan rottende plantenresten de wortels van de planten op. Daar is geen enkele plant tegen op gewassen. Bestrijden dus. Het aardige is dat in de natuur problemen van grote aantallen worden opgelost zonder tussenkomst van mensen. Denk aan veel muizen op een weiland waardoor het broedsucces van vogels die op muizen jagen veel groter wordt. Meer muizen, meer roofvogels, minder muizen tot er een evenwicht gevonden is.
Bij vliegjes en wespen werkt dat ook zo. Op herfstdagen, na een warme zomer waar vliegen en maden het goed doen, zie je meer spinnen. Spinnen zetten heel graag een mug of vlieg op het menu. Maar om nu te wachten tot spinnen al die vliegjes en mugjes soldaat hebben gemaakt? Als je al geen hekel aan spinnen hebt zou het toch wel erg lang duren voordat een evenwicht gevonden is. Overigens is een spin met zijn 8 poten en tweedelige lijf geen insect maar lid van een eigen klasse dieren, de spinachtigen. Voor de bestrijding door mensen is het handig om te kijken waar zo’n vlieg of mug blij van wordt en juist daar actie te ondernemen. Tegen fruitvliegjes helpt vooral het voorkomen van zoetigheid en restjes in de open lucht en tegen rouwvliegjes helpt het vervangen van de potgrond zodat de maden verwijderd kunnen worden. Lastige klussen die vaak niet in een keer het probleem oplossen. Op internet vind je veel tips om lastige insecten te bestrijden.
Denk daarbij ook even aan de dieren in en om ons heen waar we wel graag naar kijken: vogels en vlinders. De meeste vogels houden van insecten als voedsel. De spuitbus of ander gif is voor vogels net zo slecht als voor insecten. Vlinders zijn de filmsterren van een warm voorjaar en van de zomer. Wie kan daar niet van houden?
Wist je dat:
Fruitvliegjes veel gebruikt worden bij proeven in het laboratorium? Ze lijken in genetisch opzicht veel op mensen en bovendien planten ze zich erg gemakkelijk en snel voort zodat onderzoekers in opeenvolgende generaties kunnen zien wat er gebeurt. Er is met dank aan de fruitvliegjes al veel resultaat geboekt bij het onderzoek naar de ziekte van Alzheimer en. Parkinson.
Bericht oktober 2024
