‘Te beroerd om te lezen?’
Dit verwijt zal u bekend voorkomen: “Had de gebruiksaanwijzing nou maar goed gelezen.” Eigen schuld dat het apparaat nu niet werkt. Dat laatste wordt niet zo bot gezegd maar wel zo bedoeld.
U bent niet de enige. Voorbeelden genoeg van dit soort verwijten. En niet alleen bij apparaten. Te beginnen met een reactie van minister Ollongren over stemmen per post. “Als mensen goed gelezen hadden, waren er veel minder problemen geweest met die enveloppen.” Dichter bij huis, bij de energietransitie in Dukenburg: “Kun je jouw huis niet warm houden met warmtepompen? Dat krijg je ervan als je de websites of informatiefolders niet bekijkt. Dáár staat alles in. Of bel het servicenummer.” Vraag eens rond bij familie, vrienden of kennissen wie er wél iets snapt van gebruiksaanwijzingen of websites: er komt geheid een stroom van klachten los. Al die info is zeker goed bedoeld. Maar als leek kun je er weinig mee.
En servicenummers bellen? Als die al te vinden zijn, zijn ze óf in gesprek óf er is een eindeloos keuzemenu te horen. Drie jaar geleden had ik voor de rubriek Oog voor Elkaar in de Dukenburger een gesprek over deze problemen met twee Dukenburgse taalambassadeurs Neriman en Tonnie. Die vertelden dat één op de negen Nederlanders niet voldoende (lees)vaardigheid heeft om mee te kunnen draaien in onze huidige tijd.
“Velen schamen zich ervoor dat ze teksten niet goed kunnen volgen. Daarom reageren ze niet op uitnodigingen om per mail (!) vragen te stellen als ze iets niet snappen.” Neriman en Tonnie deden veel moeite om websites en formulieren te controleren op leesbaarheid en daarover adviezen te geven. Dit belangrijke werk lijkt in coronatijd helemaal vergeten. Terwijl het nú net zo hard nodig is. Daarom mijn hartenkreet aan iedereen die gebruiksaanwijzingen, formulieren of websites maakt: laat uw teksten bekijken door taalambassadeurs of (in ieder geval) leken. Het zal u verrassen hoeveel minder gezeur het u oplevert. We zijn écht niet te beroerd om te lezen. Maar we willen het wèl snappen. Dit is een simpele gebruiksaanwijzing? Toch?
Toon Kerssemakers
Meer info: Klik hier voor de taalambassadeurs
