Vissend in de Dukenburgse bewonersvijver had de redactie meermaals beet. Het hengelen beoogde de vangst van 100 procent hier geboren en getogen stadsdeelgenoten. Onder vijftigplussers waren dat de neven Kokke en Hopman alsmede de families Zegers en Wellen. Daarnaast jongeren die Abraham en Sara nog moeten gaan zien. Ook zij vulden enkele pagina’s met hun persoonlijke, soms gedateerde maar vooral kostbare levensgeschiedenis. Laat nou tweeënhalf jaar geleden in ons midden iemand zijn neergestreken met 200 procent Dukenburgs bloed in de aderen. Iemand die over zijn voorouders ontzéttend veel opsloeg.
Zou hij een geologische lijn trekken tussen het Stamhuus van zijn vader – de Berkenhof, Hatertseweg, Malden – en de boerenhoeve Mariahof in Alverna waar hij zelf ter wereld kwam, dan staat zijn huidige koopwoning precies op deze aardlijn. “Het voelde alsof het huis aan mij trok, toen ik hier voor het eerst binnenkwam”, was ongeveer de ervaring van Pieter. Dat deze emotie klopt, blijkt als Pieter het een ‘goede aarding’ noemt: thuiskomen na vierenveertig jaar gaf hem een groot geluksgevoel, een terugkeer op het familienest. Hem en zijn echtgenote bezocht de redactie op een grijze, maar door rozebomen buiten, vrolijke lentedag. Pieters enthousiaste verteltrant, puttend uit een gigantisch referentiekader, droeg daaraan bij.
‘Het vergeten gebied’-boekje
Als ode aan Pieters ouders Rinus en Dien Föllings-Rutten stelde Pieter na zijn vaders overlijden in 2005 de herinneringen van en aan zijn ouders plus families veilig. Hij verzorgde de stamboom van zijn vaderskant onder de titel Novelle Stamboom Föllings. Pieter: “Ook het genealogisch onderzoek van mijn neef Pim Rutten heb ik ondersteund. Mijn moeder was immers een Rut van de Staddiek. Aan haar biografie MoekBoek wordt druk gewerkt: doorspekt met oude verhalen, goede burenhulp, beschrijving waarom dingen liepen zoals ze toen liepen. Achteraf is het makkelijk om een koe in de kont te kijken. Maar het moment zelf, als je er middenin zit, dan is het spannend en wat doe je dan?” Voor Het vergeten gebied was aan foto’s en illustraties geen gebrek, zodat dit goed gevuld uitgegeven werd. Pieter: “Voorts is er een dvd met gesproken oorlogservaringen en -verhalen van mijn vader, die deze ondanks martelingen van de Sicherheitsdienst kon navertellen. Naast het genealogisch zoeken schrijfwerk houd ik mij bezig met lokale historische gebeurtenissen.” Je kunt Pieters activiteiten zijn levenswerk noemen, naast zijn alledaagse en deels stormachtige bestaan.
Mail Pieter voor meer informatie: klik hier
De verkoopopbrengst van het boekje gaat via de door Pieter opgerichte stichting MantreuX naar een goed doel, dit jaar Swim to fight cancer, gepland op 29 augustus. Pieter: “Kijk vooral op internet om dit sportevenement te steunen. Er worden deelnemers, vrijwilligers en sponsoren gezocht. Doe mee om geld te genereren voor de strijd tegen kanker.”
De tip omtrent Pieters bezigheden kwam via schaapsherder Thomas en Staddijks Facebookpagina. De redactie ging op pad om Pieter te ontmoeten.
Mariahof.
Uit de vele wegen naar Rome, kiezen we voor Pieters levenspad vanaf zijn geboorte. Kindertijd en jeugd speelden zich af in de Mariahof, Horst E189, Alverna. Moeder Dien was dus een dochter van de Ruttens van Staddijk 81. Vader Rinus groeide na zijn eigen geboorte op in Neerbosch, later in de Winkelsteeg. Vervolgens verkaste dit gezin Föllings naar de Berkenhoeve, het uiteindelijke stamhuis. De Berkenhof (Hatertseweg, Malden, even buiten Nijmegen) is nog altijd familiebezit. Pieter: “Rinus ging pas na de oorlog op vrijerspad. Hij verrichtte immers achter de schermen activiteiten die door de Duitsers niet op prijs gesteld werden. Verkering hebben was gevaarlijk. Gijzelen, ‘verhaften’ tot aan fusilleren toe vormden een dagelijkse dreiging. Rien en Dien trouwden in 1952 en gingen samen boeren op bovengenoemde pachtboerderij Mariahof. Omstreeks 1965/1970 werden de conceptplannen bekend voor de huidige Berendonck. Kortweg: boeren en buitenlui eruit, grote zandzuiger erin voor zand- en grindwinning, daarna de golfbaan en recreatiefaciliteiten. Het gebied de Horst werd globaal begrensd door Teersdijk-Staddijk-Panhuisweg-de Wijchense vennen.”
Berendonck.
Voor Dukenburgers die het ontstaan van waterplas en saunatempel meemaakten en voor hen die het recreatiegebied doorlopend bezochten: vanuit Dukenburg, het tunneltje onderdoor ging je linksom. Richting de houten, nu metalen brug met voorafgaand een klimmetje, kwam je voorbij een ‘grafheuvel’. Je kon er vanaf het wandelpad overheen struinen. Dat onder deze verhoging de restanten liggen van de Mariahof met een knipoog naar de heilige maagd was geen geheim, maar voor velen onbekend. Pieter: “Er is nog een tweede boerderij net zoals de Mariahof verdwenen onder zo’n ‘grafheuvel’. Die is vlakker en ligt bij het nudistenstrand.” In totaal stonden er dertien boerderijen, waarvan een handvol moest wijken voor water en wandel-/fietspaden. Vijf jaar geleden realiseerde Pieter een plan dat hij al jarenlang koesterde. Hij bedacht de Plunjebaalroute Mariahof en gaf de spirituele, historische en ontspannende wandelroute het motto mee ‘Als bomen konden spreken’. Aan de hand van beschrijving plus routekaart passeert men de resterende boerderijen. Alsook oorlogssporen, geheime bosstallingen voor werkpaarden, een dassenburcht en de plek van historische vondsten. Mondeling kan Pieter hierover ook uit de voeten: “De Plunjebaalroute werd in 2016 voor het eerst gefietst met buren en aanhang van de drie boerderijen op rij: de families Pauwels, Föllings en Verbiesen. De groep was vierenveertig man groot en genoot volop van de beschreven route, bijbehorende legenda en mijn illustrerende woorden. Ook door het geleut van de buurkinderen werd het een bijzondere dag van herenigen. Geconstateerd werd dat de band tussen de drie boerderijen niet verbroken was, ook al waren ze weggekocht, hun huizen afgebroken, grond en zand eronder weggezogen. Om de kelen te smeren werden de horeca-adressen café Teersdijk van Nulleke, de Eikenhorst van de familie Sengers en het golfbaanclubhuis, eerder boer Megens, aangedaan. In 2022 staat in de concept-planning dit een keertje zoetjes over te doen.”
Pensioen en gelukkig man.
Pieters werkzame leven, na zijn opleidingen werktuigbouwkunde en de politieacademie, speelde zich af in het blauw. De uniformkleur van de sterke arm. “Gevormd op het platteland en gerijpt in de stad”, zo betitelt Piet zijn vierenveertig politiedienstjaren. De plaatsen-delict waarmee hij te maken kreeg – en waar hij woonde met echtgenote en twee zonen – waren in Brabant; met Den Bosch als hoofdlocatie, rond Berlicum, Sint-Oedenrode, Vught en Rosmalen beleefde Pieter het complete scala aan problemen op het politiepad. Privé en op het gebied van de persoonlijke gezondheid woedde intussen een ware storm en niet zonder gevolgen. Maar Pieter krabbelde op en vervulde zijn dienstjaren tot aan zijn pensioen. Vorig jaar trouwde hij voor de tweede maal – met een echte Nijmeegse – en werd drie dochters en zes kleinkinderen rijker. Pieter: “Ik viel in een nieuw warm familiebad.” Waar hij geniet van familiegeluk, hobby’s en memorabilia om zich heen. “Een tevreden mens, als ik het zeggen mag”, aldus Pieter.
Voorouders.
Dit artikel is incompleet als we de-drie-musketiers Föllings zouden overslaan. De Duitse broers Gisbert, Theodorus en Hermannus waren immers degenen die samen met 8.500 andere manschappen deserteerden uit het oorlogstumult van de Slag om Waterloo. Pieter: “Commandant Blucher met zijn 12.000 manschappen zorgde dat deze slag gewonnen werd.” De broers weken uit naar Beuningen en vonden water, brood en bed bij boer Goedhart. De drie trouwden binnen vijf jaar en legden zo de basis voor de Föllings-takken in deze omgeving. Een foutje bij een geboorte-aangifte leverde ook Vullings-nazaten op. Belangstellenden kunnen via internet meer informatie vergaren over de Genealogie Wilhelmus Föllings. Pieter is uit de vierde generatie ná de-drie-musketiers en nu een Dukenburger.
Bericht mei 2021
