Zijn libellen juffers of zijn juffers libellen? Met dank aan alle tuin-en groenliefhebbers in Dukenburg kunnen we in ons stadsdeel genieten van wat misschien wel de meest sierlijke insecten in onze omgeving zijn: libellen.
De kans dat je er eentje ziet is groot als je een vijver in je tuin hebt. Een niet al te grote gevulde waterbak met wat groen is al ruim voldoende. Stilstaand water trekt insecten aan zoals muggen en vliegen en daar zijn libellen dol op.
Soms is de libelle slank, met een dun achterlijf. De ogen zitten aan de zijkant van het kopje en de ogen raken elkaar niet. Als de libelle gaat zitten op een takje vouwt ze haar vier gelijke vleugeltjes als een net dametje samen: een echt juffertje. Dat is voor mij het ezelsbruggetje om te onthouden wie van de libellesoorten de juffer is: dat keurige type dat de vleugeltjes zo netjes als een boodschappentasje samenvouwt. Op dat kopje met die oogjes apart van elkaar past een kek zonnebrilletje.
Goede vliegers
Echte libellen zijn steviger gebouwd met een groter en breder achterlijf. De achterste vleugels zijn wat breder dan de voorste. Als de libelle gaat zitten houdt ze haar vleugels gespreid. De ogen op haar kopje zijn zo groot dat ze elkaar raken. Daar past geen vlotte zonnebril op. Libellen zijn geweldig goede vliegers. Ze vliegen zo snel dat je ze bijna niet voorbij ziet schieten als je niet oplettend kijkt. Ze kunnen als een helikopter opstijgen, naar voren schieten, naar achteren, alles om een prooi te bemachtigen. Hoe lieflijk ze er ook uitzien, het zijn geduchte rovers.
Vervellen
Libellen worden als ei geboren in stilstaande plassen. In onze Hatertse en Overasseltse Vennen zijn heel veel bijzondere soorten gevonden. Een tuinvijver doet daar trouwens niet voor onder als het water er maar een paar jaar in blijft staan. Die tijd hebben het ei en de larve die eruit komt nodig om te groeien. Ze vervellen een aantal keren (dat kan wel zo’n 17 keer zijn) tot ze na een paar jaar verblijf in het water klaar zijn voor de laatste vervelling.
Uit de -inmiddels grote – larve klimt een libelle. Aanvankelijk is de libelle die veel moeite heeft gedaan om uit zijn laatste huid te klimmen nog zacht en kleurloos. De vleugels worden opgepompt met lucht en bloed, de huid verhardt en de libelle is klaar om buiten het water een paar weken tot maanden rond te vliegen. Die tijd is wat afhankelijk van de temperatuur
: bij mooi weer is wat meer tijd gegund. Na al die jaren in het water of in de modder is de tijd die de volwassen libelle kan rondvliegen eigenlijk altijd maar kort.
Kan wel 1.500 eitjes leggen
Er moet in die weken nog heel wat gedaan worden. Jagen, aansterken en zorgen voor de voortplanting. Als je twee libellen ziet die in een hartjes vorm samen vliegen of samen op een takje zitten weet je: hier wordt aan een nieuwe generatie gewerkt. Het vrouwtje is de libelle die haar lichaam gekromd houdt. Ze kan wel zo’n 1.500 eitjes leggen in water of modder. Veel van die eitjes -en in een later stadium de larven- vormen weer een smakelijk hapje voor andere waterdieren. Daarmee zijn libellen niet alleen een feest voor het oog, maar ook een feestmaal voor heel wat niet vegetarische dieren!
Wist je dat…in de Overasseltse en Hatertse Vennen de boomvalk voorkomt? Deze prachtige roofvogel eet voornamelijk libellen.
Bericht mei 2025
