‘Voorbij maar niet vergeten’

Dit is de titel van een pocket, uitgegeven door het Nijmeegs comité tegen fascisme.

Herinneringen van Nijmegenaren aan de Tweede Wereldoorlog. Een van de personen in dit bijzondere boekje was Piet Berkelaar hoofdagent bij de Nijmeegse politie. Ik kende hem. Hij was verloofd met een buurmeisje van mij. Wat in en omstreeks 1944 gebeurde staat nog steeds diep in mijn geheugen gegrift. Hij maakte deel uit van een groepje politiemensen die, als de bezetter opdracht gaf joden op de te halen voor deportatie, ze waarschuwden. Dit had tot gevolg dat de mensen waren vertrokken, zodat de bezetter geen van die mensen meer thuis aantrof. Dat viel natuurlijk op. De Duitsers besloten om in het vervolg een foute politieman mee te sturen, die vervolgens alle namen aan de bezetter doorgaf. Al deze politiemensen zijn van huis gehaald. Een aantal is gefusilleerd. De verloofde van mijn buurmeisje ontsprong de dans. Op een middag werd er aangebeld. Hij opende de deur. Daar stond een hoge (foute) politie functionaris die maar drie woorden sprak: “Piet moet weg.” Zonder zijn schoenen aan te trekken is Piet meteen gaan rennen richting de Van Beethovenstraat. Daar zag ik hem buiten voor ons huis aan komen rennen. Ik ben toen naar mijn ouders gerend, al roepende dat de verloofde van ons buurmeisje heel hard aan was komen rennen en hard op de voordeur sloeg. Gelukkig is hij op tijd binnengelaten. Vlak daarna kwamen de soldaten met geweren in de aanslag aanrennen, maar ze hebben hem toen gelukkig niet kunnen vinden. Waarschijnlijk wisten ze niet dat zijn aanstaande schoonouders daar woonden. Hij is via het verzet tot na de oorlog ondergedoken in Delft. Na de bevrijding is hij weer in dienst gekomen van de Nijmeegse politie. De rest van de groep is toen gearresteerd omdat ze zijn verraden en niet meer op tijd weg konden komen. Ook tot op de dag van vandaag is waakzaamheid nog steeds geboden.

Voor diegenen die de pocket Voorbij maar niet vergeten willen bestellen: Herinneringen van Nijmegenaren aan de tweede wereldoorlog, Jan Driever en Marilou van der Heiden, ISBN:90 6168 999 6.

Jaap Mooi

menu