Na de brand in soortgelijke huizen in Arnhem, we schreven erover in de Dukenburger nummer zes van dit jaar, zijn nu de onderzoeksrapporten van die brand in Arnhem beschikbaar gekomen. Deze rapporten zijn ook belangrijk voor de bewoners van hetzelfde type woningen in Meijhorst. Hoe veilig zijn hun huizen en wat moet er misschien veranderd worden om ze veiliger te maken. Ook bij een brand bij de buren.
De Arnhemse huizen waren in 2016 gerenoveerd en hadden een super isolatie gekregen doormiddel van extra gevels voor de oude en een extra dak op het oude dak. In 2019 werden de huizen van woningcorporatie Portaal in Meijhorst op dezelfde manier aangepakt. Ze werden als het ware met een ‘thermosfles’, super geïsoleerd.
Een deel van de bewoners in Meijhorst is angstig een ander deel is er nuchterder onder. Wel zijn vele overtuigd dat woningcorporatie Portaal iets moet gaan doen. Wat zeker niet moet gebeuren is angst aanwakkeren of met onzinverhalen komen. Zo kwam de Gelderlander met: ‘Stop met zonnepanelen dak met extra gevel’. De publieke zender omroep Gelderland deed het beter en bracht een opsomming van de resultaten uit het onderzoekrapport. De sensatiegerichte krantenkoppen willen we hier niet brengen en gaan gedegen de rapporten door voor dit artikel en vragen de woningcorporatie om commentaar.
Hoe kon het zover komen
Op zondagmiddag 18 juni 2023 ontstond er een keukenbrand in de Arnhemse wijk Presikhaaf. De brand (en rook) kon dankzij het ontbreken van een brandscheiding an huis naar huis overslaan zonder dat dit direct van buiten zichtbaar was. In de avond waren bewoners van acht huizen alles wat ze bezaten kwijt…
We schreven hierover in de Dukenburger nummer zes:
“Geen brandscheiding. Grootste probleem in Arnhem waren volgens onze recherches (op afstand uit de media) uiteindelijk niet de zonnepanelen maar de algehele woningconstructie. Al zorgden die zonnepanelen er mede voor dat de brandweer het dak niet open kon breken om te blussen en een stoplijn te creëren.
Op beelden van de eerste uren was te zien dat het (zeer vele) bluswater ook onder de panelen uit gutste. Dus water op het dak genoeg. Maar kennelijk brandde de isolatie aan de onderkant van het nieuwe extra dak. Omdat dit op het oude dak ligt en er dus een spouw op het dak is gemaakt kon men: 1 niet blussen en 2 ontstond er een schoorsteeneffect.
Zo ging een huis in brand, vervolgens ging de brand naar naastgelegen huizen omdat er geen brandscheiding was in de gevel- en dakdelen. De brand ging dus door het dak verder.”
Conclusie uit het onderzoekrapport van de brandhuizen in Arnhem: “Geen stoplijn, geen brandscheiding.”
We lezen onder anderen dat de brandweer geen stoplijn kon creëren omdat de nokconstructie open over het hele woonblok doorliep. Hierdoor waren in eerste instantie alle ruimtes in de schil (ruimte tussen het oude en het nieuw daarop gelegde dak) van een heel woonblok vol rook komen staan. Na de rook kon zo ook het vuur ongehinderd verder gaan. Die rookontwikkeling ontstond ook omdat er andere isolatie was gebruikt dan in de vergunning was omschreven en die veel meer rook veroorzaakte. De thermosfles constructie in het dak was er ook bij de gevels.
Reactie woningcorporatie Portaal: ”In Meijhorst is het is een ander bouwproject, en dat is niet met elkaar vergelijken. De technische opbouw van de woningen is anders dan de woningen in Presikhaaf, Arnhem. Daarmee zijn ook andere keuzes gemaakt wat betreft detailleringen van de nieuwe schil. We gaan onderzoeken of er bovenwettelijke maatregelen benodigd zijn. Echter het belangrijkste is dat woningen voldoen aan de huidige wet- en regelgeving en dus ook vluchtveilig zijn.”
Ander isolatiemateriaal
Ook is te lezen dat er afgeweken is van de oorspronkelijk materialen. Er zou, volgens de vergunning, een minerale wol als isolatie aanwezig moeten zijn. Men trof na de brand een piepschuim isolatie aan. Deze isolatie heeft nul brandvertragende werking, wel een goede isolatie maar daarentegen wel een veel sterkere rookontwikkeling bij brand. Aldus professor dr. Ira Helsloot, Hoogleraar besturen van veiligheid Radboud Universiteit Nijmegen, voorzitter van het ‘crisislab’, met wie de redactie contact had.
Reactie Portaal: “Zeker bij renovaties zijn bouwers vaak gedwongen om af te wijken van vergunning, omdat de situatie in de constructie daar (onverwacht) om vraagt. Belangrijk is dan altijd of het conform wet- en regelgeving is. En dat is hier het geval.”
Ook schreven wij in nummer zes over het eigen keurmerk
“De vereniging Stroomversnelling, ontstaan uit een samenwerking van bouwbedrijven, woningcorporaties en gemeenten, biedt een eigen keurmerk aan voor dit soort woningen. De vraag is of je dit soort grote werken met een eigen keurmerk à la ‘slager keurt zijn eigen vlees’ wil regelen of met goede wet- en regelgeving moet vastleggen. Dit was in een vraaggesprek op RadioNPO1 na de brand te horen.”
In het rapport lezen we: “De brandveiligheidseisen moeten opnieuw worden bekeken.
Zo moet er een goede scheiding komen tussen de gevel- en dakdelen, de voor- en achterkant van de woning en de dakconstructie.”
“Bij een goede brandscheiding zal de rook en het vuur niet zo snel van huis naar huis gaan en heeft de brandweer meer tijd om maatregelen te nemen. Dat aaneengesloten zonnepanelen hierbij hinderen staat vast.”
Wettelijk gezien moet een brand bij bijvoorbeeld je buren, minimaal 20 minuten duren waarna het mag overslaan naar een ander huis. Maar moet het niet minimaal de intentie zijn dat dit niet gaat gebeuren?
Blijft voor velen de vraag of de soortgelijke huizen (onder andere die in Meijhorst) toch ook niet aangepast zouden moeten worden. Wel zijn de huizen in Meijhorst weer anders, zo is er een vaste trap naar de zolder en is de zolder dus niet alleen een opbergruimte. De zolder kan dus als slaapruimte gebruikt worden. Wel hebben we tijdens de werkzaamheden kunnen zien dat er geen brandscheiding is tussen de dak- en geveldelen. Het crisislab vindt het toch het meest logisch dat er een afscheiding komt in de schil tussen de huizen (tussen gevel- en dakdelen). Vervolgens zouden de zonnepanelen niet meer aaneengesloten op de daken moeten komen maar geplaatst moeten worden met een open strook ter hoogte van de scheiding tussen de woningen. Dan kan de brandweer zonodig het dak open maken om doorslag te voorkomen.
In het rapport en de bewonersbrief is veel aandacht voor de tijd die men heeft om een brandend huis te kunnen verlaten. Dat is ook goed. Maar tegelijk zouden velen toch ook willen weten of een brand bij de buren niet ook hun huis onbewoonbaar maakt. Niet voor niets is daar in de regelgeving een ‘brandscheiding’ voor opgenomen. Dat die regelgeving voor dit soort renovaties aangepast zou moeten worden betreffende ‘de schil’ is inmiddels ook in de Tweede kamer doorgedrongen gezien de aangenomen motie Beckerman van 6 juli 2023.
In oktober kregen de bewoners in Meijhorst een brief waarin een en ander uitgelegd werd. Belangrijkste punt in de brief was, dat de bewoners bij een brand tijdig de woning kunnen verlaten. Bij normaal gebruik konden de bewoners van de huizen in Arnhem dat ook. Uitgezonderd het slapen op een vliering. Het zorgwekkende zit hem erin dat wanneer het huis drie buren verder in brand gaat, jouw huis ook hetzelfde lot kan overkomen door het ontbreken van goede brandscheiding.
Bericht oktober 2023
