Van 26 juli tot en met 11 augustus 2024 hebben in Parijs de Olympische Zomerspelen plaatsgevonden. Het was de drieëndertigste editie na de eerste Moderne Olympische Spelen van 1896 in Athene. Parijs is de tweede stad in de geschiedenis van de Spelen die dit grote sportevenement drie keer georganiseerd heeft te weten in 1900, 1924 en honderd jaar later in 2024.
Het begin
De aanzet tot de Spelen was lang geleden in het Griekenland van de klassieke Oudheid anno 776 vóór onze jaartelling. Ze vonden plaats in de stad Olympia op het schiereiland der Peleponnesus.
Aan een mooie duizendjarige traditie kwam in het jaar 393 van onze jaartelling een eind. De toen ‘heidense’Spelen werden verboden door de Romeinse keizer Theodosius I. Maar de herinnering aan de Spelen leefde voort.
Voor zover bekend is de draad voor het eerst weer opgepakt in het Engeland van de zeventiende eeuw.
Ruim tweehonderd jaar geleden, de negentiende eeuw liep naar zijn eind, leefde in het moderne Griekenland de gedachte om de klassieke Spelen in een of andere vorm te laten herleven.
Gedurende deze negentiende eeuw werden kleinere sportevenementen georganiseerd vernoemd naar de klassieke Spelen van weleer zoals in Engeland de Much Wenlock Olympian Games in het plaatsje Much met o.a. atletiek, voetbal, cricket en ringwerpen.
Baron Pierre de Coubertin
Ontwikkelingen na 1894
Baron Pierre de Coubertin (1863-1937) was historicus en pedagoog en haalde zijn inspiratie uit onder andere de Much Wenlock Games en liet zich inspireren door WP Brookes. Dit was een Engelse arts met vooruitstrevende opvattingen en met zijn naam aan de Much Wenlock Games verbonden was. De Coubertin hoopte door middel van sport, landen en volken te verbroederen en de wereldvrede daarmee een handje te helpen. In 1894 organiseerde de Coubertin in Parijs een congres om zijn plannen te presenteren, dit was tevens de oprichting van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) dat moest bestaan uit leden, indien mogelijk, van over de hele wereld om de Olympische gedachte te verspreiden.
Het plan werd aangenomen en moest een datum gekozen worden wanneer en waar de Spelen zouden plaatsvinden. Omdat de Wereldtentoonstelling van Parijs in 1900 gehouden zou worden, zag de Coubertin mogelijkheden om dan de eerste moderne Olympische Spelen te laten plaatsvinden. Maar omdat men van mening was dat de interesse en enthousiasme in een tussenliggende periode van zes jaar danig zou zijn afgenomen stelden een aantal leden van het IOC voor om de eerste Spelen vier jaar eerder, in 1896, al te organiseren. Omdat de oorsprong van de Olympische Spelen in Griekenland lag stelde de Coubertin voor dit in Athene te laten plaatsvinden. Het idee werd door het voltallige eerste Olympisch Comité in de sportgeschiedenis aangenomen. Tijdens de voorbereidingen van deze Spelen ontbrak Duitsland als lid. De vijandige houding van het Franse volk ten opzichte van Duitsland kon door de Coubertin moeilijk genegeerd worden. Maar door de oprichting van het Duitse Olympisch Comité kon men moeilijk om Duitsland heen en werd ook een Duits lid benoemd
Aan de eerste moderne Olympische Spelen werd deelgenomen door 241 atleten uit 14 landen. Op het programma stond atletiek waaronder de marathon, gewichtheffen, schermen, schietsport, tennis, turnen, wielrennen en zwemmen. Door het gebrek aan goede boten kon het zeilen niet doorgaan evenals het roeien dit vanwege de harde wind op de geplande wedstrijddag. Al met al konden deze eerste Spelen als een succes gezien worden. Na afloop werd een petitie door de Griekse koning en enkele deelnemers aangeboden om de volgende edities ook in Athene te laten plaatsvinden. Maar de Spelen van 1900 waren reeds toegekend aan Parijs. Pas in 2004 zouden de Spelen weer terugkeren in Athene.
De Olympische Spelen en vrouwen
Zoals het indertijd vanzelfsprekend was dat sport niet voor vrouwen bedoeld was, stond deelname door vrouwen ook aan de Olympische Spelen niet open.
Bij de Spelen van 1900 was wel gelegenheid voor vrouwen om deel te nemen. Het waren evenementen als bijprogramma van de wereldtentoonstelling. Op twee onderdelen, golf en tennis, deden slechts tweeëntwintig vrouwen mee. Bestuurders vonden zonder enig onderzoek argumenten waarop vrouwen niet mochten meedoen zoals; men kon er onvruchtbaar, lesbisch en mannelijk van worden. Het was veel te zwaar en als vrouwen zonodig wilden meedoen dan moesten zij zich maar waarmaken in de mannencompetitie. In de jaren die volgden zijn mondjesmaat meer onderdelen toegevoegd waaraan vrouwen deelnamen, zoals zwemmen in 1912 en atletiek in 1928, de Spelen van Amsterdam. Pas in 2012 bij de Spelen van Londen nemen vrouwen deel op alle onderdelen. Op bestuurlijk niveau heeft het tot 1981 geduurd tot de eerste twee vrouwen toetraden tot het I.O.C. dat een echt mannenbolwerk was en is, want het aantal vrouwelijke leden is in de verhouding 1 op 5.
De eerste Nederlandse deelnemer….
Matieu Cordang
Dat was Mathieu Cordang uit Blerick. Hij was deelnemer aan de Spelen van 1900 in Parijs.
Honderd jaar na zijn deelname is dit met terugwerkende kracht bevestigd door de Nederlandse Olympische sportkoepel in juli 2024. Op de lijst van Nederlandse Olympiërs staat hij onder het nummer 0001. Mathieu deed mee als wielrenner en won de wedstrijd over drieduizend meter op deze Spelen. Enkele dagen na de wedstrijd werd hij door de jury gediskwalificeerd. Reden was dat hij beroepsrenner zou zijn geweest. Dat was toentertijd verboden volgens de geldende regels van de Olympische Spelen en moest zijn gewonnen wedstrijdmedaille inleveren. Nazaten van Mathieu Cordang proberen nog steeds eerherstel voor hem te krijgen en dat de ingeleverde medaille teruggeven zal worden.
De fiets waarmee hij in 1900 dit en meerdere successen behaalde is na een zoektocht van jaren door de kleinzoon van Cordang teruggevonden bij een verzamelaar van oude antieke fietsen. Bij controle bleek ook het serienummer van de betreffende fiets te kloppen. De fiets was weer terug in de familie.
Dit is een van de meest herkenbare symbolen van de Spelen. Het staat symbool voor de samenkomst van de vijf bewoonbare continenten. Met de zes kleuren, inclusief de witte ondergrond, kunnen alle nationale vlaggen van de wereld gevormd worden. Ontwerper van deze vlag was Pierre de Coubertin. De vlag werd in 1914 aangenomen tijdens het twintig jarig bestaan van de Olympische beweging. Maar door het uitbreken van de eerste wereldoorlog voor het eerst gebruikt tijdens de Spelen van Antwerpen in 1920.
Olympische ringen
De allereerste vlag uit 1914 bevindt zich in de collectie van het Olympisch museum te Lausanne, Zwitserland. Hier is ook het I.O.C. (Internationaal Olympisch Comité) gevestigd. Tijdens de Spelen van 1920 in Antwerpen verdwenen veel vlaggen spoorloos. Een van deze vlaggen dook in 1997 op. De Amerikaanse schoonspringer Prieste, toen 103 jaar, bekende dat hij voor een weddenschap de vlaggenmast in geklommen was en de vlag had meegenomen. Hij werd betrapt maar was veel te snel voor de politie. Maar na zevenenzeventig jaar vond Prieste het tijd om de bewuste vlag terug te geven.
Bericht augustus 2024
