“Ik vind Dukenburg een fijn stadsdeel om in geleefd te hebben.” Aldus Guus Kroon. Sinds het begin van de Dukenburger was hij erbij, om het nummer schreef hij een column. De allereerste in nummer 1 van jaargang 1 (2008), de laatste in nummer 4 van jaargang 17 (2024). In totaal 70 columns. Nu is hij vanwege zijn leeftijd (85) gestopt. Alle reden om hem te interviewen.
Guus heeft veel meer betekend voor Dukenburg dan het schrijven van columns. Hij stond aan de wieg van de bewonersparticipatie. Guus was directeur van de vier Sportfondsbaden: “Dat heb ik 33 jaar met veel plezier gedaan.” Hij was regelmatig bij de gemeenteraad om het belang van de baden te verdedigen. Dat kwam hem later goed van pas.
“In 1966 kwamen we in Malvert wonen. Er heerste een pioniersmentaliteit. Mensen vonden elkaar en regelden allerlei dingen.” In 1977 vernam hij dat in Zwanenveld een nieuwe buurt gebouwd zou worden: de 63e straat, vlak bij het winkelcentrum. Voor elk pand waren drie tot vier gegadigden. Het lukte Guus om zijn lievelingspand te regelen: een hoekpand aan de Teersdijk. Ook hier heerste een pioniersmentaliteit, zoals in heel Dukenburg. Mensen deden dingen zelf. Ze keken niet naar de gemeente voor oplossingen.
Eerste bewonersparticipatie.
Dat veranderde toen de gemeente besloot betaald parkeren in te voeren onder en naast het winkelcentrum. Er was massaal verzet van winkeliers en bewoners. Dat hielp een paar jaar. Het voorstel werd ingetrokken, maar drie jaar later (1989) kwam het terug. Opnieuw was er massaal protest, maar dit keer hielp het niet. Er kwam betaald parkeren onder het winkelcentrum en in de straten die direct om het winkelcentrum liepen. Het gevolg was dat klanten en personeel van het winkelcentrum hun auto’s in de andere omliggende straten parkeerden. Om dit tegen te gaan vergrootte de gemeente het betaaldparkeergebied tot zijn huidige grenzen. Bewoners waren zo boos dat zij wegen afzetten. De eerste vorm van burgerlijke ongehoorzaamheid in Dukenburg.
Tot die tijd bestond er geen enkel straatcomité in Zwanenveld. Nu wel. Er bleek meer ontevredenheid. Bijvoorbeeld de slechte staat van trottoirs en openbaar groen. Guus Kroon organiseerde het verzet. Het college onder leiding van burgemeester Guusje ter Horst kwam op bezoek in het Triavium. Het legde niet alleen het betaald parkeren uit, maar ook de plannen voor een skibaan, mega-bioscoop en hotelvoorziening. De buurt was massaal aanwezig. Guus Kroon voerde letterlijk het hoogste woord.
Dit verzet maakte een dermate indruk op het college dat wethouders/partijleiders Paul Depla (PvdA), Ton Hirdes (GroenLinks) en Hans van Hooft Sr. (SP) bij elkaar gingen zitten. Ze constateerden dat hun partijen tot dan toe alleen aandacht besteedden aan de vooroorlogse arbeiderswijken. Voortaan zouden ze dat ook doen aan de na-oorlogse. B en W investeerde meteen 1 miljoen gulden in het openbare groen en grijs van Zwanenveld. De plannen voor een skibaan, bioscoop en hotel verdwenen later van tafel.
Hart voor Dukenburg
In 2002 presenteerde het college van B en W het plan Hart voor Dukenburg. Het aantal inwoners van Dukenburg verminderde. Het college wilde extra voorzieningen en huizen bouwen om het draagval te verbeteren.
Dukenburg heeft zeven bewoonde wijken. Met elke wijk apart praten vond B en W onhandig. Ze wilde wel een platform in elke wijk, maar dat zouden niet de bewonersorganisaties zijn waarmee de gemeente wilde overleggen. Zij wilde praten met een Dukenburg-brede organisatie.
Guus: “In de beginfase was het zaak om smaakmakers in de zeven wijken bij elkaar aan een tafel te krijgen en vooral het gevoel van wij tegen zij per wijk te veranderen in ons Dukenburg.” Dat ging niet makkelijk. Guus; ‘Met name vanuit Weezenhof waren er achterdocht en aversie richting een Dukenburg-brede organisatie.’ Uiteindelijk richtten Martien de Goeij uit Tolhuis en Guus Kroon uit Zwanenveld de Zevensprong op. Guus werd de eerste voorzitter, Martien de tweede. De gemeente nam de Zevensprong serieus. Elk plan werd besproken. Wat de gemeente minder aanstond was het verzet van bewoners tegen veel plannen, vaak omdat het ten koste zou gaan van groen. Guus: “Wethouder Depla bemoeide zich met alles. Dat vond ik heel mooi. Het ging mis toen de gemeente zich onbuigzaam ging gedragen. Er is zoveel kapot gemaakt. Dat is onherstelbaar. Er is geen alternatief meer. Ik verbaas me er nog steeds over.”
Het lobbyen bij de gemeenteraad had succes. B en W wilde de Van Apelterenweg versmallen en daar een nieuw Winkelcentrum Meijhorst bouwen. Daarvoor was wel de sloop van de Meiberg nodig. Zevensprong, bewoners en woningbouwvereniging verzetten zich. De gemeenteraad besloot conform: geen sloop. Depla was laaiend. Hij stopte met Hart voor Dukenburg. Hoe kijkt Guus erop terug? “Ik ben trots dat zeven wijken naar buiten konden optreden. Dukenburg had geen minderwaardigheidsgevoel, maar we zitten aan de verkeerde kant van het kanaal. Dukenburg trekt aandacht. De burgemeester heeft wat met Dukenburg. Er is toch behoorlijk wat geld naar Dukenburg gegaan.”
De verschillen worden steeds groter
Inmiddels is Guus verhuisd naar de Valkaerhof, net aan de andere kant van het spoor. Dat is Lindenholt. “Ik vind Dukenburg een fijn stadsdeel om in geleefd te hebben. We hebben pionierswerk kunnen doen. Als je nu kijkt wie namens bewoners de kar moeten trekken valt dat niet mee. De verschillen worden steeds groter. Maar gelukkig zijn er nog steeds kartrekkers. Voor hen heb ik veel respect.” Dat geldt ook voor mensen in het verleden. Hij noemt er een bij naam: “Het overlijden van Toon Kerssemakers wordt in Weezenhof erg sterk gevoeld. Hij kon met iedereen omgaan. We hebben veel samen opgetrokken in bewonersorganisatie. Hij heeft voor Dukenburg het nodige betekend.”
Bericht oktober 2024