Het Erfgoedplatform Heumen onderzoekt regelmatig de geschiedenis van deze gemeente en haar directe omgeving. Onlangs heeft ze een nieuwe publicatie uitgebracht met als titel: Overasseltse en Hatertse Vennen, geologie, archeologie, natuur, landschap en geschiedenis. Een ruim 250 pagina’s dik drukwerk, fraai geïllustreerd met foto’s en kaartjes, vol met interessante wetenswaardigheden.
Het boek behandelt ook de namen van de diverse boerderijen en vennen in het gebied, en waar de oude- en nieuwe gemeentegrenzen lopen. Tot het vennengebied wordt door de onderzoekers en schrijvers trouwens ook natuur en recreatiegebied de Berendonck gerekend. Men beschrijft ook de verborgen archeologische schatten. Het gaat in op de Franse benedictijnen die er in het verleden woonden en de legendarische koortsboom van Sint Walrick. De ontwikkeling van grondeigendom, de invloed van landontginning en het grondgebruik komen aan de orde. Ook de militaire activiteiten, met name in de Tweede Wereldoorlog, komen ter sprake. Een belangrijke ontwikkeling als de aanleg van de A73 blijft eveneens niet onbesproken.
IJstijd
Voor de Overasseltse en Hatertse Vennen is met name de voorlaatste ijstijd van belang geweest. Het poolijs kwam toen, in wat nu ons land is, tot de lijn Nijmegen-Haarlem, waarbij het enorme zandmassa’s voor zich uitschoof. Hierdoor ontstonden de niveauverschillen die zo kenmerkend zijn voor het gebied. De laag rivierleem die er daarna nog overheen kwam zorgde voor het ontstaan van de diverse vennen, waarin het regenwater kon blijven staan. Diverse bosgebieden ontstonden vervolgens, die voor een deel ook weer verdwenen door menselijk handelen. De landbouw deed in sommige deelgebieden zijn entree. Interessant is ook om te vermelden dat het Wijchens Ven, dat loopt van de boerderij de Eikenhorst tot aan Alverna, eigenlijk geen ven is maar een afgegraven veengebied.
De geschiedenis die in het boek wordt beschreven gaat in totaal zo’n tienduizend jaar terug in de tijd. Er wordt in de laatste hoofdstukken ook nog ingegaan op de functie van het gebied voor de recreatie en educatie, en de inspiratie die ons dichtstbijzijnde natuurgebied heeft opgeleverd voor diverse kunstenaars. Een leuk detail dat in het laatste hoofdstuk nog vermeld wordt, is dat er ooit plannen waren voor de realisatie van een vliegveld in dit gebied. We mogen ons gelukkig prijzen dat dit plan het nooit gehaald heeft.
Recreatiedruk
Punt van zorg blijft natuurlijk wel de toenemende recreatiedruk op het gebied, aangejaagd door de komst van de sauna en binnenkort ook een hotel in de Berendonck. Ook zijn er plannen voor uitbreiding van diverse campings. De bewoners van het vennengebied verzetten zich tegen al te grootschalige plannen en verdienen daarbij de steun van de inwoners van Dukenburg. Zodat ook wij kunnen blijven genieten van dit unieke gebied vlakbij ons stadsdeel.
Het boek is (nog) niet verkrijgbaar in de reguliere boekhandel. Het kost 30 euro inclusief verzendkosten en is te bestellen door een mail te sturen naar info@erfgoedheumen.nl
Bericht december 2024
