Woensdag 23 mei 2018, zo rond de klok van half tien in de avond zitten veel Dukenburgers gekluisterd voor de televisie, programma: Zembla. Wooncentrum De Meiberg in Meijhorst vol in beeld met een brandexpert en een directe vergelijking met de afschuwelijke brand op 14 juli 2017 in Londen aan de Grenfell Tower waar 72 mensen de dood vonden. “De isolatie achter de gevelplaten is uiterst brandbaar” vertelt de expert en “wanneer het brandt kan het zich razendsnel naar boven uitbreiden door de ruimte tussen het gebouw en de isolatie, een schoorsteenwerking”.
De Meiberg in Meijhorst
Openheid
Dinsdag 29 mei 2018: de redactie zit bij woningcorporatie WoonGenoot aan tafel. Er volgt volledig openheid van zaken.
Gewaarschuwd door de makers van Zembla hadden ze voor de uitzending de bewoners van De Meiberg al geïnformeerd, “We hebben een grote zorgplicht naar die mensen” vertelt manager wonen Ton Gerrits. Er worden op dat moment al maatregelen genomen om het acute gevaar terug te dringen. WoonGenoot was verrast, juist op dat moment was men bezig met een grote operatie binnenin het complex om de brandveiligheid op een hoger niveau te zetten. Er kwamen nieuwe voordeurpuien en deuren die veel langer brand- en rookvertragend zijn, de afzuiging werd vernieuwd en het rookmeldersysteem gemoderniseerd. Een dure grap, niet wettelijk verplicht maar de woningcorporatie wilde dit doen gezien de gemiddelde leeftijd van de bewoners. Misschien was een en ander wel in een versnelling gekomen na de brand in wooncentrum De Notenhout in Neerbosch-Oost op 20 februari 2015 waarbij vier bewoners stierven en veertig gewond raakten.
Nog meer complexen
Zomer 2018: inmiddels is bekend dat er nog een Dukenburgs complex brandgevaarlijke gevelbekleding heeft. Het is De Valckenaer in Lankforst. Net als bij De Meiberg grijpt woningcorporatie Standvast Wonen (tegenwoordig Woonwaarts) direct in en verwijderd zoals in Meijhorst de onderste 2,5 a 3 meter van de gevelbekleding. Een brand, door ‘wat voor omstandigheden ook’, op de grond ontstaan, kan dan niet overslaan op de beplating. Ook komen er extra rookmelders. Bij de corporaties spelen op de achtergrond andere zaken zoals: wie heeft de isolatie geleverd, voldeed het op moment van plaatsing aan alle eisen, waren bouwbedrijven nalatig? Bij bewoners maar ook bij de politiek komen ook vragen: heeft de gemeente wel goed gecontroleerd of aan de bouweisen is voldaan? Is dit niet ‘de taak’ van de gemeente, je moet immers nooit “de slager zijn eigen vlees laten keuren” vertelt een heel oud spreekwoord!
De Valckenaer in Lankforst
Geruststelling
Een geruststelling voor alle Dukenburgers, alle gebouwen hier zijn niet te vergelijken met de Grenfell Tower in Londen. Daar waren de brandbare gevelplaten gemonteerd tussen de verdiepingen en het vuur kon over de hele breedte de woningen binnenslaan. Grotere gevaren komen van binnenuit, bijvoorbeeld met rook. Klik hier voor het gevaar van rook en brand
Onderzoek
Raadslid Jean-Paul Broeren, die zelf ook in de isolatiebranche werkt, stelt vervolgens namens stadspartij ‘De Nijmeegse Fractie’ hierover vragen in de gemeenteraad, gaat op zoek naar antwoorden. Ondertussen stelt de redactie vragen aan diverse woningcorporaties over de isolatie in de complexen die op dat moment gerenoveerd werden of net klaar waren. Van Talis en Portaal krijgen we duidelijke antwoorden over materiaal en de brandklasse van de isolatie in de complexen ‘Boetbergen-Schuijlenburch’ in Meijhorst en ‘De Zwaan-Bloemberg’ in Zwanenveld. Maar de onzekerheid over andere gebouwen gaat daarna niet weg. Op 18 juli 2019 meldt Zembla wederom dat tientallen gebouwen in Nijmegen onveilig zijn. In de loop van de tijd heeft de gemeente Nijmegen zicht gekregen op welke gebouwen brandgevaarlijk waren, zo wordt aangegeven. Er wordt een lijst (van 63?) opgesteld en raadsleden belast met deze zaak verwachten deze lijst spoedig in te mogen zien. Helaas, deze raadsleden kwamen bedrogen uit. Raadslid Broeren vertelt het duidelijk in de Gelderlander: (De Gelderlander 8 mei 2020) “Deze kwestie speelt al jaren, maar er gebeurt te weinig. De gemeente is misschien geen eigenaar van de flats maar heeft wél een zorgplicht. Bewoners hebben recht op zekerheid.”
Toch gebeurde er niets! Redactielid Toine van Bergen van de Dukenburger schiet dit in het verkeerde keelgat en doet een WOB verzoek (Wet Openbaarheid van Bestuur) bij de gemeente. Na een eerste uitstel komt begin mei 2020 eindelijk bericht.
Antwoord WOB verzoek.
Op de lijst van gebouwen/complexen in het WOB-antwoord staan twaalf Dukenburgse locaties vermeld. Het betreft De Meiberg in Meijhorst waarbij de werkzaamheden bijna afgerond zijn (mei 2020) en het gebouw De Zwaan in Zwanenveld waarbij de complete renovatie in 2019 klaar is gekomen. Opmerkelijk is dat in Zwanenveld vijfentwintig appartementen zijn omschreven in het WOB-antwoord terwijl het complex uit twee gebouwen bestaat met honderddertig wooneenheden. Verder is er niets vermeld over de maatregelen, genomen in Lankforst bij het complex De Valckenaer. Na een eerste verkenning blijven er nog vijf gebouwen over in Tolhuis. Maar na een kort vervolgbezoek blijken die tegelijk van de lijst geschrapt te kunnen worden. Er zit namelijk geen gevelbekleding op, laat staan brandbare gevelbekleding! De wanden zijn gewoon geschilderd.
Gebouw Zwaan in Zwanenveld
Wat melden de woningcorporaties?
Portaal: Met een brief in juli 2019 kregen de eigenaren van gebouwen hoger dan twintig meter, zonder bakstenen gevels, van de gemeente Nijmegen het verzoek de brandveiligheidsconditie van het gebouw te melden. Portaal heeft hier direct aan voldaan omdat er toen net een volledige vergunning was afgegeven door de ODRN (OmgevingsDienst Regio Nijmegen). Men snapt daarom ook niet waarom deze vijfentwintig appartementen op de lijst zijn gekomen. De redacteur ontdekte wel dat deze appartementen zich in twee vleugels van het complex bevinden die lager zijn dan twintig meter. Ze vallen dus buiten de bedoelde gebouwen in de brief die de gemeente verstuurde.
WoonGenoot: Men is verbaasd in deze lijst te staan. Direct na het bekend worden in 2018 zijn er maatregelen genomen die afdoende waren om het complex brandveilig te kunnen gebruiken. Omdat deze maatregelen voor bepaalde woonlagen een ongunstige isolatie van de woning betekende, zijn er eind 2019 – begin 2020 aanpassingen gedaan. Hierbij zijn ook tijdelijke maatregelen, bijvoorbeeld rond slaapkamerramen met ander materiaal definitief aangepast. Deze werkzaamheden, beschreven in de Dukenburger nummer 9-2019, zijn met het uitkomen van deze Dukenburger afgerond. Het complex voldoet weer aan de brandveiligheidsnormen in het bouwbesluit.
Tolhuis, vijf appartementgebouwen
Woonwaarts: Nog voor de brief met de WOB-lijst door de gemeente verstuurd was heeft woningcorporatie Woonwaarts bewoners van de vijf appartementsgebouwen in Tolhuis en van de vier gebouwen van complex De Valckenaer in Lankforst per brief op de hoogte gesteld. In Lankforst zijn er in 2018 al maatregelen getroffen. Nu gaat men de naden rond de witte gevelplaten brandwerend dicht maken en aan de onderrand plaatst men hardhouten schuine afdichtslatten. De onderrand van de gevels worden dan opnieuw gestuct en in de huidige kleur geschilderd. De parkeerplaatsen direct naast de gebouwen worden op drie plaatsen weggehaald zodat een autobrand niet kan overslaan. Hier komt plantsoen. Onderzocht gaat worden of er vervangende parkeerplaatsen moeten komen. De maatregelen gelden voor alle vier de gebouwen, dus ook voor de 56e straat waar een groot gedeelte van de appartementen verkocht is.
“Het is ook veilig wonen onder een rietenkap”
Zonder de brandbaarheid van bepaalde materialen te bagatelliseren is er meer nodig om een gebouw/woning onveilig te maken. Zo heeft de praktijk uitgewezen dat het weren van rook, vertragend doorlaten van brand en rook plus goede vluchtwegen heel belangrijk zijn. En die rook komt meestal niet van de gevelbekleding af. Gelukkig heeft ieder huis tegenwoordig rookmelders. Ja toch …?
Als alle factoren samen goed zijn is het ook heel veilig wonen onder een ‘rieten kap’, volgens een brandweerman bij een demonstratie op ‘Dit is … Dukenburg’.
Bericht juni 2020
De Dukenburger heeft de volgende artikelen gebracht over dit onderwerp: ‘En toen was het tv-programma Zembla in Meijhorst’. DD 5-2018. Pag. 34. ‘Brandveiligheid De Valckenaer aangepakt’. DD 7-2018. Pag. 31. ‘Brandveiligheid Valckenaerflats Lankforst 56e straat verbeterd’. DD 9-2018. Pag. 29. ‘Gebouw De Zwaan in Zwanenveld Klaar voor de toekomst’. DD 6-2019. Pag. 26. ‘Gevelbekleding Meiberg deels vernieuwd’. DD 9-2019. Pag. 34.
