Aardgasvrij Zwanenveld, werkgroep eigenaren
7 november 2019 van19.30-22.00u in wijkcentrum Dukenburg
Verslag door Geert-Jan van den Brand, gemeente Nijmegen
Op 7 november zaten ca. 30 inwoners/eigenaren bij elkaar om te praten over en te werken aan een aanpak voor een aardgasvrij Zwanenveld. We hebben kort stilgestaan bij de aanpak van het wijkwarmteplan, daarna zijn we in twee groepen in gesprek gegaan. Eerst over de vragen die men nog heeft met betrekking tot de opgave. Daarna over de ideeën die men al heeft om de opgave aan te pakken. Tot slot hebben we onder het genot van een drankje nog even nagepraat.
Geert Jan heeft aangegeven, dat hij terug zou komen met een concreet voorstel hoe de gemeente samen met de woning eigenaren aan de slag wil.
In deze notitie is opgenomen 1. een verslag van de avond en 2. een voorstel hoe we verder kunnen werken.
1 Verslag:
A aanpak wijkwarmteplan (toelichting Geert Jan)
B vragen over aardgasvrij Zwanenveld (voor gemeente, bedrijven, bewoners)
C ideeën voor aardgasvrij Zwanenveld (voor huis, buurt en wijk)
1a wijk warmte plan Zwanenveld.
De komende 1,5 – 2 jaar is Geert Jan van den Brand als gebiedsregisseur verantwoordelijk voor het maken van een wijkwarmteplan voor Zwanenveld. We nemen de tijd om een plan te maken. Er gebeurt voorlopig nog niets fysiek. Ook inwoners hoeven nog niets te doen, hoewel energie besparen en isoleren altijd een verstandige keuze is, om alvast minder aardgas te gebruiken.
In het wijkwarmteplan beschrijven we welke warmte opties het aardgas in Zwanenveld kunnen vervangen. Het plan wordt opgesteld door een projectteam met gemeente, woningcorporaties, netwerkbeheerder Liander, school, Bindkracht 10 (welzijnsorganisatie) en inwoners. Geert Jan organiseert het proces, zorgt dat partijen de kans krijgen om hun bijdrage te leveren, informeert betrokkenen en rapporteert naar de gemeenteraad. Aan het eind van het proces gaat het wijkwarmteplan ter besluitvorming naar de gemeenteraad. Daarna is het aan eigenaren van woningen (verhuur, woningcorporaties), de netwerkbeheerder Liander en energie/warmtebedrijven om acties uit te voeren. Ook de gemeente heeft in de uitvoering een rol, bijvoorbeeld als regisseur van de openbare ruimte.
Het opstellen van het wijkwarmteplan gaat in vier stappen: 1. informeren, activeren, ophalen; 2. Analyseren van de wijk en beschrijven van opties op hoofdlijnen; 3 kiezen (en doorrekenen) van de meest voor de hand liggende opties voor Zwanenveld en 4 rapporteren van de beste mogelijkheden in het wijkwarmteplan.
We zitten nu in de eerste stap. We willen zoveel mogelijk inwoners goed informeren over wat de bedoeling is van aardgas vrij worden. We informeren alle inwoners over ons proces en leggen goed uit wat het verschil is als je zelf eigenaar bent van een woning en als je huurder bent bij een woningcorporatie of een particuliere verhuurder. We nodigen alle inwoners uit om mee te doen aan het proces. Dat kan op allerlei manieren, door na te denken over de hele wijk, je eigen buurt of straat of alleen je woning. Het meedoen en meedenken is mogelijk op allerlei manieren: wil je technisch meedenken of wil je een (activiteit organiseren, bijvoorbeeld een kookworkshop zonder gas (op inductie) of een wandeling door de buurt met een infrarood camera (daarmee kun je zien hoe goed je huis geïsoleerd is) of een bijeenkomst om ervaringen met energie besparen en isoleren uit te wisselen? Alles is bespreekbaar, meld uw ideeën en initiatieven bij Geert Jan van den Brand
De stap hierna is in werkgroepen aan de slag gaan en een goede analyse van de wijk maken. Wat voor werkgroepen we gaan vormen is ook afhankelijk van de input van inwoners en andere projectgroep leden. Op basis van de eerste input doen we een voorstel wat we graag binnenkort met jullie bespreken We hebben ook al een voorzet gemaakt van de wijkanalyse, die lag op 7 november op tafel, we kijken welke informatie we al kunnen delen met de inwoners. In de analyse draait het om feiten (aantal inwoners, aantal woning en hoeveel gasverbruik) maar ook om verhalen en ervaringen: wat typeert Zwanenveld, wat bindt de inwoners in een buurt of wijk, wat zijn opvallende verschillen, wat is belangrijk voor de inwoners van Zwanenveld? Bijvoorbeeld ontmoetingsplekken: de Grondel, de school, het winkelcentrum, maar ook buiten: de Teersdijk, de Geologenstrook, speelplekken.
1b uw vragen over aardgasvrij Zwanenveld
In de eerste gespreksronde zijn de volgende vragen per tafel naar boven gekomen
Vragen over de woning
Wanneer heb ik genoeg geïsoleerd?
Hoe check je of je isolatie goed is?
Als ik geïsoleerd heb, hoe ventileer ik dan?
Kunnen wij een collectief advies krijgen voor onze straat (dezelfde woningen)?
Vragen over betaalbaarheid
Zijn er subsidies voor isolatie?
Houden we genoeg keuzevrijheid, of kiezen we voor 1 optie?
Krijgen we van alle opties de kosten vooraf inzichtelijk?
Wat wordt het tarief van een warmtenet? Zit ik vast aan 1 partij?
Vragen over warmtebronnen en elektriciteit
Als we meer elektriciteit gebruiken, komen er meer hoogspanningskabels, met negatieve gezondheidseffecten.
Vragen over warmtenet
Wanneer gaat het winkelcentrum aan het warmtenet?
Kunnen de particulieren ook aan het warmtenet? Wat moeten zij dan voorbereiden?
Geeft een warmtenet ook warm water, of alleen verwarming?
Waarom biomassa verstoken, is dat duurzaam?
Blijft de ARN op lange termijn voldoende warmte leveren? Wat als er minder afval is?
Vragen over het proces
Heeft de gemeente een masterplan?
Wat is het tijdpad?
Wat doet Portaal (ik woon als eigenaar tussen woningen van Portaal)?
Heb ik straks nog een keuze? Word ik gedwongen van het gas af te gaan?
Wanneer is het aardgasnet in Zwanenveld aan vervanging toe?
1c uw ideeën over aardgas vrij
Huis
-Ook financiering voor particuliere woningen
-Liever subsidies dan leningen (schuld)
-Niet meer dan anders volhouden: betaalbaarheid belangrijk
-Makkelijker toegang tot subsidies (minder regels)
Buurt
-Meer zonnepanelen en isoleren
-Warmte en stroom opslaan in de wijk
-Geen WKO
-Collectieve adviezen en acties (samen inkopen, bundelen van werkzaamheden)
-Per buurt een groepje, en vanuit elk groepje iemand in de wijk werkgroep zetten
-Voorbeeldbrief die per buurt kan worden verspreid om alle inwoners te bereiken
Wijk
-Liever waterstof dan biomassa.
-Opslag in de wijk.
-Collectief isolatie aanbrengen bij particulieren (vanuit de gemeente)
2. Voorstel voor een (wijk)aanpak toegespitst op de particuliere woningeigenaren.
Spoor 1 buurtaanpak: een collectief advies per buurt/woningtype
We starten door per buurt/straat met identieke woningen een groep te vormen. (zie afbeelding voor een globale indeling naar woningtype. Elke groep wijst een of twee contactpersonen aan.
De buurtgroep probeert zoveel mogelijk inwoners te bereiken. Dat betekent: informeren over aardgasvrij, ophalen welke vragen en zorgen er zijn, polsen welke kennis en kunde er is, en of er bereidheid is om die in te zetten voor de buurt en voor elkaar. De gemeente kan dit ondersteunen met goed informatiemateriaal, voorbeeldbrieven, advies (loket duurzaam wonen, of een diepgaander collectief advies. Een idee is om kennis en ervaringen van medebewoners met vergelijkbare woning extra te ondersteunen. Dus is er iemand die al goed bezig is en dit graag overbrengt op zijn/haar buren? Ook in praktische zin: hoe kun je zelf je zolder isoleren, tochtstrips plaatsen enz.? Samen (klussen is een hele goede manier om te starten. Ook ondersteunen we door een ruimte aan te bieden waar buurten bij elkaar kunnen komen. Indien gewenst dan sluit Geert Jan ook een keer aan bij een buurtgroep, bijvoorbeeld voor een toelichting op het wijkwarmteplan.
De contactpersonen per buurt zitten in een werkgroep ‘aanpak particulier bezit’. Daarin wisselen ze onderling ervaringen uit. In die groep schakelen waar nodig extra deskundigheid in, bijvoorbeeld mensen die in de projectgroep zitten (woningcorporaties) of extern deskundigen. Deze contactpersonen krijgen via de werkgroep mee hoe de ontwikkeling van het wijkwarmteplan vordert.
Op de eerstvolgende avond willen we graag een stappenplan voor spoor 1 met u uitdenken. Op 3, 9 of 11 december wil ik u uitnodigen voor een vervolgoverleg.
Op de onderstaande figuur staan de verschillende woningtypen van Zwanenveld gemarkeerd. Sommige woningen zijn uniek (Calimero en Dura) andere woningen zijn ‘familie van elkaar’ (pannendak).
Spoor 2 wijkwarmteplan: deelname op basis van persoonlijke interesse of affiniteit
Het kan ook zo zijn dat u in een ander aspect van ‘aardgasvrij’ geïnteresseerd bent. Wilt u meedenken en meedoen aan de uitwerking van het wijkwarmteplan? Wilt u initiatieven nemen die ons helpen om de eerste stappen te zetten in de transitie naar aardgasvrij. Hieronder beschrijf ik een paar mogelijkheden om mee te doen:
–
Wilt u ons helpen met het maken van een goede wijkanalyse Met verhalen en feiten? Meldt u aan, alle bijdragen zijn welkom. We willen bijvoorbeeld een Belevingskaart Zwanenveld make n. In deze kaart brengen we de kwaliteiten en kansen van deze wijk in beeld. De Prins Maurits school, team leefbaar Zwanenveld en de projectgroep omgevingsvisie doen ook mee!
–
Heeft u ideeën voor het verbeteren van de openbare ruimte Als het aardgas eraf gaat en er komt een andere warmtebron, dan wordt de straat opengebroken. De gemeente en waterleidingbedrijf denken dan meteen over het koppelen van werk aan het riool en waternet. Ideeën voor de (her)inrichting van straat, groen en speelplekken kunnen ook meegenomen worden.
–
Wilt u meedenken over betaalbaarheid Wat verstaan we onder betaalbaarheid? Welke kosten horen erbij, en hoe zit het met draagkracht van de inwoners in Zwanenveld. Hoeveel geld is nodig en welke financieringsmaatregelen zijn er. Hoe bepaal je of een oplossing betaalbaar is?
–
Wilt u mee nadenken over geschikte warmtebronnen die het aardgas vervangen. Hoe zit het met het warmtenet, wat betekent het als we kiezen voor ‘all-electric?’
–
Wilt u medebewoners helpen die wat extra steun nodig hebben om e.e.a. goed te kunnen volgen. Denk aan oudere mensen, mensen die een taalachterstand hebben, of mensen die om andere reden en meer moeite moeten doen. (Ik ga hiervoor overigens ook een beroep doen op Bindkracht 10 en andere instanties).
–
Vindt u het leuk om een wijkactie op te zetten? Bijvoorbeeld koken op inductie, een bingo avond met het thema aardgasvrij. Een klussenteam voor het isoleren kan ook gekoppeld worden aan een ‘repair café’ of een klassenteam voor de tuin.
–
Wilt u meedenken over de wijze waarop gemeente, partners en inwoners dit proces samen moeten doorlopen. Dan is zitting in een klankbordgroep ook een mogelijkheid. Ik zoek ca. 3 inwoners om af en toe met mij mee te denken over de aanpak.
